موزش بورس قسمت پانزدهم – انواع اوراق بهادار 2

انواع اوراق بهادار قسمت دوم

اوراق بهادار با نام و يا بي نامي هستند که به قيمت اسمي مشخص براي مدت زماني معين توسط دولت، شهرداري، شرکت هاي دولتي و خصوصي و براي تامين اعتبار طرح هاي عمراني در کشور منتشر مي شوند. اين اوراق سودي تضمين شده دارند که در نتيجه جزء اوراق کم ريسک دسته بندي مي شوند. با توجه به رابطه مستقيم ريسک و بازده، به همان نسبت که ريسک اين اوراق کمتر از سهام عادي است بازده آنها نيز به مراتب کمتر مي باشد. سود اين اوراق تضمين شده و معاف از ماليات بوده و اغلب داراي پرداخت هاي يک ماهه يا سه ماهه هستند.

آموزش بورس قسمت پانزدهم – انواع اوراق بهادار 2

صکوک

اصطلاح صکوک بر گرفته از واژه عربي صک به معناي چک، نوشته بدهکار، سفته و قبض بدهي است به طور معمول، به عنوان اوراق قرضه اسلامي تعريف مي شود. ابزارهاي مالي اسلامي يا همان صکوک، اوراق بهادار با ارزش مالي يکسان و قابل معامله در بازارهاي مالي هستند که بر پايه يکي از قراردادهاي مورد تاييد اسلامي طراحي شده اند و دارندگان اوراق بصورت مشاع مالک يک يا مجموعه اي از دارايي ها و منافع حاصل از آنها مي باشند.

صکوک ابزار نوبتي است که در کشورهاي اسلامي به جاي اوراق قرضه بکار گرفته مي شود. اين اوراق مبتني بر دارايي با درآمد ثابت يا متغيير قابل معامله در بازار ثانويه و بر اساس اصول شريعت است. صکوک به انواع مختلفي تقسيم مي شوند که در ادامه به صورت مختصر توضيح داده مي شوند:

صکوک اجازه : يکي از انواع اوراق بهاداري که مي توان براي سرمايه گذاري خريداري شود، صکوک اجازه است. معمولا شرکت هاي بزرگي که به مشکل مالي بر مي خورند با تاسيس يک شرکت ثانويه، بخشي  از دارايي (مثلا املاک خود) را به صورت صوري به اين شرکت مي فروشند و خودشان اين اموال را از اين شرکت اجازه (به شرط تملک) مي کنند. شرکت دوم بخشي از اين ملک را به صورت چندين سهم در بورس مي فروشد و فايده اش براي خريدار اين است که در اجازه بها شريک مي شود و پس از پايان مدت اجاره هم سهمش را پس مي دهد و اصل پولش را پس مي گيرد.

در واقع در صکوک اجاره حق استفاده از منابع يک دارايي يا مجموعه اي از دارايي ها، در قبال اجاره بها از مالک به شخص ديگري منتقل مي شود. مدت قرارداد اجاره هم مشخص است و مي توان اجازه بها را در ابتداي دوره، انتهاي دوره، با سررسيدهاي ماهانه، فصلي يا سالانه پرداخت کرد. در اوراق اجاره حق استفاده از منابع يک دارايي يا مجموعه اي از دارايي ها در قبال دريافت اجاره بها از مالک به شخص ديگر (باني) منتقل مي شود. به عبارت ديگر دارندگان اوراق اجاره مالکان دارايي مورد اجاره مي باشند که به باني واگذار گرديده  است.

آموزش بورس قسمت پانزدهم – انواع اوراق بهادار 2

اوراق قرض الحسنه

اوراق بهاداري است که بر اساس قرارداد قرض بدون بهره منتشر مي شود و به موجب آن قرارداد، ناشر اوراق به ميزان ارزش اسمي آنها به دارندگان اوراق بدهکار است و بايستي در سر رسيد به آنان بپردازد.

اوراق مرابحه

قرارداد فروشي است که به موجب آن فروشنده، قيمت تمام شده کالا، اعم از قيمت خريد و هزينه هاي حمل و نگهداري و ساير هزينه هاي مربوطه را به اطلاع مشتري مي رساند. سپس با افزودن مبلغ يا درصدي به عنوان سود، به وي مي فروشد. اين اوراق بازدهي ثابت داشته و قابل فروش در بازار ثانوي مي باشند.

اوراق منفعت

اورق منفعت سند مالي بهاداري است که بيانگر مالکيت دارنده آن بر مقدار معين خدمات يا منافع آينده از يک دارايي با دوام است که در ازاي پرداخت مبلغ معيني به وي منتقل شده است. مانند گواهي حق اقامت در هتل معين براي روز معين، حق استفاده از خدمات آموزشي دانشگاه براي ترم با سال معين، حق استفاده از يک ساعت پرواز براي مقصد معين و حق استفاده از خدمات حج يا عمره براي سال معين.